Mình đã làm tuyển dụng được hơn 10 năm nay rồi và đã tiếp xúc với không ít anh em kỹ sư trẻ mới ra trường. Không phải tất cả nhưng rất nhiều bạn trẻ khả năng thì có hạn nhưng yêu cầu thì vô hạn, tệ nhất là thích lương cao. Trong buổi phỏng vấn, bạn đề xuất mức lương có thể đến cả 10 năm đi làm của người khác mới đạt được nhưng muốn việc nhàn và chỉ làm hành chính thôi. Tranh thủ một ngày rảnh rỗi, mình viết ra đây đôi điều nhắn nhủ với anh em kỹ sư trẻ. Mong rằng qua bài viết, anh em sẽ xác định đúng tâm thế của bản thân khi bắt đầu hành trình tìm việc.
Anh em kỹ sư trẻ mới ra trường thường có cái “tôi” khá lớn. Mình đã gặp trường hợp một bạn kỹ sư cãi nhau tay đôi với anh trưởng phòng thiết kế vì anh ấy chỉ ra lỗi sai trong bản vẽ. Những người “tiền bối” đã từng trải và họ có nhiều kinh nghiệm hơn bạn. Khi họ vạch ra lỗi sai là với mong muốn tốt hơn cho bạn, hãy đón nhận điều đó một cách tích cực. Có thể ngay lúc đó bạn có thể không thích, nhưng qua thời gian bạn sẽ thấu hiểu được giá trị của nó. Đừng vội vàng phản ứng khiến cái tôi của mình quá lớn sẽ che mất tầm nhìn!
Vào công ty, việc đầu tiên cần học là làm quen với mấy chuyện rót nước, lau bàn, xách giấy tờ đi ký, photocopy, dùng máy fax. Không quen thì phải tập nhé, vì đó là những việc cơ bản mà bất kỳ ai mới bắt đầu cũng phải biết làm. Ở đây không phải người ta “đì” bạn khi giao cho bạn những việc đó đâu. Chẳng qua là vì bạn đang nhỏ tuổi nhất thì chịu khó mà làm. Hãy học cách chăm sóc cho người khác, quan sát nét mặt của họ để coi lúc nào nên nói cái gì, sau này có lợi cho chính mình chứ không ai.
Anh em kỹ sư trẻ mới ra trường đừng nghĩ bằng cấp của mình là ngon lắm. Trong công ty có nhiều người không có tấm bằng đại học nhưng đi làm đã 10 năm, kinh nghiệm chắc phải gấp 100 lần các bạn. Lý thuyết bạn được học trong nhà trường đơn thuần là lý thuyết. Công việc thực tế rất khác, nhưng nếu có lý thuyết tốt mà thêm thực tiễn giỏi thì mình sẽ tiến rất nhanh. Vì vậy khi anh em mới ra trường phải chịu khó học hỏi thực tiễn từ các anh chị đi trước. Tuy nhiên bạn hãy suy nghĩ cách giải quyết trước, nếu không tìm được mới hỏi ý kiến người khác.
Đừng bao giờ ngồi đó, thấy cấp trên của bạn làm không đúng những gì bạn học trong trường rồi chửi rằng sếp ngu, dựa vào quan hệ để lên làm sếp. Họ có thể không giỏi, nhưng họ lại làm sếp của bạn. Bạn đang chấp nhận làm cấp dưới của họ thì có nghĩa là... bạn ngu hơn họ. Ở đời, ai cũng có điểm tốt để bạn học, hãy tập nhìn mặt tích cực của một người và học hỏi từ đó đi. Đừng thấy sếp suốt ngày đi nhậu, đi tiếp khách, đi xa còn mình thì cắm đầu vào việc ở nhà rồi cho rằng họ sướng, mình khổ. Không đâu, đi nhậu là một kỹ năng mềm mà không phải ai cũng học được đâu. Dù thực tế rất buồn và nghe rất chán nản, nhưng hợp đồng được ký trên bàn ăn nhậu nhiều hơn bàn làm việc.
Mấy năm đầu đi làm, anh em kỹ sư trẻ khoan nghĩ nhiều tới lương, quan trọng là mình được làm với ai, học được những gì. Ai cũng có mặt mạnh mặt yếu, nên ráng học hỏi cái tốt từ họ trước, khi bạn cứng hơn rồi thì bắt đầu tìm điểm xấu của người khác để sửa. Tiền lương rất quan trọng, đừng nói cái câu bạn đi làm vì đam mê, không quan tâm đến tiền, nghe sai trái và xạo lắm. Nhưng đồng lương xứng đáng với khả năng của mình sẽ khác việc chỉ nhìn chăm chăm vào tiền và bỏ qua hết mọi thứ khác.
Đừng chê bai công ty, đừng nghĩ rằng công ty có nghĩa vụ phải dạy mình hay đào tạo mình các thể loại. Công ty cần làm để kiếm tiền chứ không phải trường học mà dạy mình, học mười sáu năm đủ rồi. Đa phần công ty nào cũng mất khoảng 3 đến 6 tháng để đào tạo một người mới vào làm quen công việc. Lỡ làm 2 tháng thử việc xong mình nghỉ, vậy 2 tháng đó lương của mình từ đâu ra?. Cũng là công ty chịu lỗ đó, vì rõ ràng trong 2 tháng, giá trị của mình mang về cho công ty gần như không có. Vì vậy, hãy ý thức được rằng, công ty là môi trường để cống hiến.
Anh em kỹ sư trẻ hãy coi công ty là nhà, bước ra khỏi công ty phải dọn dẹp chỗ mình ngồi cho sạch sẽ đàng hoàng, kéo cái ghế, rửa cái ly nước. Bạn đừng nghĩ cứ quăng ra đó rồi có sẵn người dọn dẹp cho mình. Đi làm rồi, không ai tự dưng mà hầu hạ mình đâu.
Mỗi công ty đều có một văn hoá nhất định, bạn mới vào làm hãy ráng tìm hiểu văn hoá đó rồi tự nghiệm coi bản thân có phù hợp và hoà nhập được không. Nếu không thì một là chấp nhận làm, hai là chuẩn bị rời khỏi đó kiếm môi trường khác, chứ đừng mong công ty thay đổi vì bạn (nếu chức vị của bạn chưa đủ lớn).
Không bao giờ được coi thường bất kỳ ai, dù là cô lao công, anh bảo vệ hay chú gửi xe. Họ đều giống như các bạn, làm công ăn lương, thương nhau thì giúp nhau chứ không được đặt bạn trên họ. Anh em ra công trường đừng nghĩ bản thân cao hơn mấy cô bán trà đá hay cô chú bán cơm trưa. Có thể môi trường kiếm sống của họ không tốt bằng mình, không ngồi máy lạnh như bạn. Nhưng họ là chủ của công việc họ làm còn bạn đang làm công cho người khác. Họ có thể không bán cho người họ không thích, nhưng bạn dù không thích khách hàng đó vẫn phải làm vì sếp bạn muốn. Bạn rõ ràng đang ở vị thế kém hơn họ, đừng chảnh.
22 năm đầu đời, chỉ đơn giản là những ngày lý thuyết và chưa bước chân vào thực hành. Giờ đây anh em kỹ sư trẻ sẽ bước sang trang mới của cuộc đời, đây là cuộc chiến chứ không còn là trường học.
Còn trẻ khoan nghĩ đến chuyện ổn định, lao lên trước, kiếm nhiều việc mà làm, kiếm nơi sóng gió mà đón đầu, nếu có vấp ngã thì đứng dậy và trưởng thành hơn. Chứ nếu các bạn mới ra đời, muốn nhàn nhã, muốn không lo nghĩ, không gặp khó khăn, sống tà tà qua ngày. Theo minh thì các bạn nên ở tù đi, sống trong đó công việc đều đặn, ăn uống nghỉ ngơi đều đúng lịch trình định trước, vô cùng ổn định.
Trên đây là đôi điều nhắn nhủ với anh em kỹ sư trẻ mà mình muốn gửi tới các bạn. Hy vọng thông qua những chia sẻ trong bài viết, các bạn có thể hoàn thiện bản thân mình tốt hơn, nếu đã sai thì biết cách sửa lại. Học, học nữa, học mãi các bạn nhé!