Môi trường Nhà nước

Do đặc thù ở Việt Nam mà có một công việc được gọi nôm na là làm Nhà nước. Làm trong môi trường Nhà nước chính là làm tại các cơ quan công quyền hay doanh nghiệp Nhà nước. Đặc thù của môi trường Nhà nước là người lao động có mức lương ổn định, tăng thu nhập theo bậc, theo quy định về thời gian. Người làm Nhà nước sẽ an toàn về vị trí vì khi đã vào Nhà nước thì chẳng mấy ai bị bật ra cả. Tất nhiên là trừ trường hợp mắc sai phạm nghiêm trọng bị kỷ luật, khai trừ và cách chức. Vì thế có rất nhiều người sẵn sàng bỏ một số tiền lớn để được vào những vị trí “chắc chân” này.

Theo đó môi trường Nhà nước cũng có đặc thù riêng:

• Có sự phân cấp rõ rệt về chức vụ: cấp dưới đối với cấp trên thế nào, xưng hô ra sao, cư xử cũng phải cẩn trọng.
• Mức độ chấp nhận về sự cải tiến hoặc đưa ra sáng kiến thường không cao vì quy cách làm việc đã lâu năm, không thực sự chấp nhận sự đổi mới.
• Con người có những hạn chế do tính chất công việc lặp lại, ít có biến động. Chưa kể hệ thống giấy tờ, quy trình rất nhiều khiến cho người càng làm lâu năm càng khó tính hơn.
• Lộ trình thăng tiến nhiều chông gai.

Môi trường doanh nghiệp

Khác với Nhà nước, các doanh nghiệp tư nhân, công ty cổ phần đã tạo ra những luồng gió mới cho thị trường lao động. Bắt kịp với xu thế thời đại 4.0, nhiều ngành nghề thú vị và hấp dẫn đã ra đời đòi hỏi người lao động phải nhanh nhạy, linh hoạt hơn.

Đặc thù của môi trường doanh nghiệp đó là:

• Yêu cầu công việc là trên hết, phân chia cấp bậc cũng có nhưng dễ thở hơn và các nhân viên được trao quyền để thực hiện nhiệm vụ.
• Tốc độ xử lý công việc nhanh gọn, các quyết định đưa ra dễ dàng hơn, thời gian thực hiện cũng ngắn hơn.
• Con người nhanh nhẹn, năng động do kinh tế thị trường chi phối, xã hội thay đổi thì doanh nghiệp cũng đổi do đó luôn phải học tập và đổi mới.
• Cơ hội thăng tiến rộng mở, ở đơn vị này không phát triển thì tìm đơn vị mới, không thiếu nơi để thể hiện miễn là có tài năng.

Do vậy, các đối tượng trẻ, thế hệ Y, Z thường hướng tới làm trong môi trường doanh nghiệp để thoải mái hơn, thu nhập tốt hơn.

Môi trường khởi nghiệp (startup)

Một xu hướng mới của thời đại 4.0 được rất nhiều bạn trẻ lựa chọn hiện tại đó là tự lập nghiệp, startup. Thay vì phải đi làm thuê cho một ai đó thì ta có thể tự làm chủ, tự quyết định giờ giấc làm việc và thu nhập của bản thân.

Tỷ lệ các ông chủ tự lập nghiệp càng cao bao nhiêu thì sẽ càng tạo ra nhiều ngành nghề thú vị và giúp cho thị trường lao động sôi động bấy nhiêu. Đây cũng là một trong những mấu chốt giúp cho Israel trở thành một quốc gia khởi nghiệp. Bởi vì ngay từ khi còn nhỏ trẻ em đã được định hướng làm người có ích đó chính là tạo ra thật nhiều việc làm cho xã hội.

Sinh viên mới ra trường nên chọn môi trường làm việc nào?

Tuỳ vào hoàn cảnh của bản thân hay gia đình mà các bạn sinh viên mới ra trường sẽ có sự lựa chọn môi trường làm việc khác nhau. Bạn đang có họ hàng, người thân làm trong Nhà nước và đã có 1 suất sẵn sàng chờ đón bạn khi ra trường. Vậy thì bạn có lựa chọn làm việc trong môi trường Nhà nước không hay sẽ nhảy ra ngoài làm?. Có bạn sẽ chọn từ bỏ môi trường “ổn định” để thử thách bản thân, có bạn sẽ theo sự sắp xếp của gia đình. 

Lựa chọn là ở chính bản thân bạn. Tuy nhiên có 5 nhu cầu của tháp Maslow mà bạn có thể cân nhắc khi chọn môi trường làm việc:

• Thể lý: tôi có đủ thu nhập để sống hay không, đủ cơm ăn, áo mặc mà không phải suy nghĩ hay không.
• An toàn: đi làm có rủi ro hay không. Ví dụ như làm công ty xây dựng thì ra công trường có những rủi ro gì.
• Xã hội: tôi có đoàn thể xung quanh, có bạn bè, có đồng nghiệp chia sẻ, sếp thường xuyên hỏi han, nói chuyện với tôi hay không.
• Tôn trọng: tôi được khen ngợi, được ghi nhận nỗ lực, tôi có lộ trình thăng tiến rõ ràng hay không.
• Thể hiện bản thân: trong môi trường làm việc này tôi có được thể hiện năng lực, phẩm chất của mình hay không. Ngoài lương bổng, đãi ngộ thì con người rất muốn được thể hiện, được chứng tỏ sự độc đáo của riêng mình. 

Khi môi trường làm việc đáp ứng đủ 5 nhu cầu trên của bạn thì đó chính là sự lựa chọn hoàn hảo dành cho bạn. Các bạn thường nghe nói về chỉ số IQ và EQ nhưng AQ cũng là một chỉ số hết sức quan trọng. AQ (Adaptability Quotient) là khả năng thích nghi và duy trì sự lớn mạnh của bạn trước sự thay đổi của môi trường.

Không chỉ dừng lại ở sự thông minh hay cảm xúc mà mỗi người cần biến đổi bản thân để phù hợp với sự thay đổi của môi trường. Bởi vì sẽ chẳng có gì là bất biến cả do đó người thức thời thì ở đâu cũng sống được. Trước năm 2020 ngành hàng không là môi trường làm việc lý tưởng với rất nhiều bạn sinh viên mới ra trường. Covid 19 xuất hiện và tàn phá nặng nề ngành hàng không. Việt Nam Airlines rơi vào giai đoạn khủng hoảng đến mức kiệt quệ và đứng trước nguy cơ phá sản.

Trên đây là những chia sẻ của mình về chủ đề Sinh viên mới ra trường nên chọn môi trường làm việc nào?. Hãy luôn lý trí và sáng suốt trong lựa chọn của bản thân mình, đừng vì áp lực hay định kiến gia đình, xã hội mà “nhắm mắt chọn bừa”. Chúc các bạn may mắn và thành công!